rodospress.com

Ο χάρτης εξόδου ανακοινώθηκε και οι πολιτιστικές εκδηλώσεις σηκώνουν αυλαία από 15 Ιουλίου σε ανοικτούς χώρους.

Πέρα όμως από τις παραγωγές των κρατικών φορέων, θα δούμε παραγωγές και από ιδιώτες; «Το Βήμα» χαρτογραφεί το νέο δυστοπικό τοπίο.

Ο κύβος ερρίφθη όταν την Πέμπτη 7 Μαΐου η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη ανακοίνωνε ότι τα ζωντανά πολιτιστικά δρώμενα ξεκινούν από τις 15 Ιουλίου μόνο σε ανοικτούς χώρους. Φυσικά τίποτε δεν θα μοιάζει με ό,τι έχουμε συνηθίσει. Γιατί, μεταξύ άλλων, το όριο πληρότητας ορίζεται στο 40% ώστε να τηρούνται οι ανάλογες αποστάσεις. Σε περίπτωση εκδήλωσης όπου το κοινό είναι όρθιο, θα πρέπει να τηρείται η απόσταση του 1,5 μέτρου, ενώ μία ακόμη σειρά απαραίτητων υγειονομικών πρωτοκόλλων ρυθμίζουν θέματα από τη ροή εισόδου-εξόδου του κοινού μέχρι ειδικούς κανόνες για το μακιγιάζ, το κομμωτήριο κ.λπ.

Και το ερώτημα γεννάται: κάτω από αυτές τις συνθήκες, με την πληρότητα στο 40%, με το αυξημένο κόστος που δημιουργεί η τήρηση των υγειονομικών πρωτοκόλλων, αλλά και με ένα κοινό μουδιασμένο, το οποίο ανησυχεί για την υγεία του, ποιος ιδιώτης θα πάρει το ρίσκο μιας παραγωγής;

Οικονομικά μη βιώσιμες οι συναυλίες
«Οπως γνωρίζετε, οι περισσότερες συναυλίες που πραγματοποιούνται στην Ελλάδα είναι ιδιωτικές παραγωγές» εξηγεί στο «Βήμα» η Κατερίνα Σταματάκη, πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Διοργανωτών Πολιτιστικών Εκδηλώσεων και ιδιοκτήτρια της εταιρείας PROSPERO. «Οπως έχουν διαμορφωθεί τα πράγματα, το μεγαλύτερο μέρος των συναυλιών δεν θα πραγματοποιηθεί, ακριβώς εξαιτίας της σοβαρής επαγγελματικής αστάθειας που δημιουργεί η ενδεχόμενη μεταβολή των συνθηκών από τη νέα αξιολόγηση της επιδημιολογικής καμπύλης».

Σύμφωνα με την ίδια, ο μόνος τρόπος πραγματοποίησης συναυλιών είναι τελικά η αγορά τους απευθείας από το κράτος μέσα από φορείς του Δημοσίου, φεστιβάλ, αλλά και την Τοπική Αυτοδιοίκηση. «Οι διοργανωτές δεν μπορούμε να αναλάβουμε την ευθύνη της υγειονομικής προστασίας των πολιτών. Ποιος θα αναλάβει τις απολυμάνσεις των χώρων, την αγορά υγειονομικού υλικού, την επίβλεψη του κοινού κατά την είσοδο και έξοδο κ.λπ.; Τίθενται θέματα αστικής ευθύνης. Πρέπει το κράτος μέσω των φορέων του να αναλάβει αυτόν τον μηχανισμό».

Η επόμενη μέρα
Η ελεύθερη αγορά λοιπόν φαίνεται να είναι το μεγάλο αγκάθι αυτό το καλοκαίρι. Ερωτηθείσα σχετικά η υπουργός απάντησε ότι «με βάση τα πρωτόκολλα υγιεινής, θα δει ο κάθε ένας επαγγελματίας πώς θα μπορέσει να προσαρμόσει το πρόγραμμά του» και τόνισε ότι κυβέρνηση θα παρακολουθεί συστηματικά την κίνηση και θα ενισχύσει όπου χρειαστεί.

Η δήλωση της υπουργού
Το υπουργείο κάνει λόγο για μία ουσιαστική παρέμβαση με πάνω από 100 εκατ. ευρώ να έχουν δεσμευθεί για τη στήριξη του Πολιτισμού και των εργαζομένων του, ενώ δεν αποκλείει νέο πακέτο αναπτυξιακών μέτρων τον Σεπτέμβριο, αν χρειαστεί.

Το σημαντικότερο ίσως διαρθρωτικό μέτρο το οποίο χαιρετίστηκε θετικά από τον καλλιτεχνικό κόσμο είναι η δημιουργία του Μητρώου Καλλιτεχνών και Δημιουργών. «Αποτελεί το εργαλείο για τη χαρτογράφηση του σύγχρονου πολιτισμού, ώστε το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού αλλά και οι επαγγελματίες να γνωρίζουν πόσοι και ποιοι εργάζονται στον χώρο. Η συγκρότηση του Μητρώου επιτρέπει τη σύνταξη στοχευμένων πολιτικών για τον σύγχρονο πολιτισμό, αλλά και τη δημιουργία ειδικών αναπτυξιακών χρηματοδοτικών εργαλείων για την ενδυνάμωση και ενίσχυση των εργαζομένων» σχολιάζει μιλώντας στο «Βήμα» η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη. Πρέπει να σημειωθεί επίσης ο διπλασιασμός του ποσού επιχορηγήσεων στις Αστικές Μη Κερδοσκοπικές Εταιρείες (ΑΜΚΕ) για το 2020 σε θέατρο και χορό. Συγκεκριμένα, δίνεται 1 εκατ. στον χορό και 2 εκατ. ευρώ στο ελεύθερο θέατρο. «Ο διπλασιασμός των θεατρικών επιχορηγήσεων απαντά στην πρόταση της κυρίας Ειρήνης Μουντράκη, προέδρου της γνωμοδοτικής επιτροπής επιχορηγήσεων ελεύθερου θεάτρου. Για τη διευκόλυνση των επιχορηγούμενων σχημάτων διευρύναμε επίσης και τη διάρκεια του θεατρικού έτους» αναφέρει η υπουργός μιλώντας στο «Βήμα».

Οι κύριοι παίκτες του καλοκαιριού
Καθώς η διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων από ιδιώτες παραγωγούς φαντάζει πολύ δύσκολη, οι κρατικές σκηνές και ορχήστρες καθώς και τα ΔΗΠΕΘΕ θα είναι οι οργανισμοί που θα διαδραματίσουν ουσιαστικό ρόλο αυτό το καλοκαίρι, ενώ το υπουργείο Πολιτισμού θα διοργανώσει σε αρχαιολογικούς χώρους 200 «μικρά» δρώμενα σε συνεργασία με τους εποπτευόμενους φορείς του, τα οποία αποτιμώνται περίπου σε 2 εκατομμύρια ευρώ. Την ίδια στιγμή το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου όπως ανακοινώθηκε επισήμως επικεντρώνεται και αυτό με τη σειρά του στις παραγωγές των κρατικών σκηνών στα ανοιχτά θέατρα του Ηρωδείου και της Επιδαύρου, ενώ πιθανότατα θα παρακολουθήσουμε τους «Ιχνευτές» του Μιχαήλ Μαρμαρινού – πρόκειται για παραγωγή που έχει χρηματοδοτηθεί από το Φεστιβάλ. Οπως έγινε ακόμη γνωστό, οι παραγωγές στην Πειραιώς 260 στο πλαίσιο του Φεστιβάλ δεν θα πραγματοποιηθούν. Την ίδια στιγμή αποφασίστηκε να συμβασιοποιηθούν όλες οι παραγωγές που δεν θα πραγματοποιηθούν εφέτος εξαιτίας της πανδημίας (στον βαθμό που αυτό είναι επιθυμητό από τους αντισυμβαλλόμενους) και να μετατεθούν για το καλοκαίρι του 2021 με τους ίδιους οικονομικούς όρους. Πρόκειται κυρίως για παραγωγές που θα λάμβαναν χώρα είτε στην Πειραιώς 260 είτε σε άλλους μη κατάλληλους χώρους και να δοθεί σε αυτές τις καλλιτεχνικές ομάδες μια εύλογη προκαταβολή επί των συμφωνημένων αμοιβών των καλλιτεχνικών συντελεστών. Για τις συνεργασίες με ιδιώτες παραγωγούς στα θέατρα της Επιδαύρου και του Ηρωδείου το Φεστιβάλ βρίσκεται σε συζητήσεις για να μεταφερθούν επίσης στο επόμενο καλοκαίρι, για όσες από αυτές αυτό είναι εφικτό.

«Ναι, οι παραστάσεις της Πειραιώς ματαιώνονται για εφέτος και μεταφέρονται για του χρόνου το καλοκαίρι» αναφέρει μιλώντας στο «Βήμα» ο σκηνοθέτης και ιδρυτής του Θεάτρου του Νέου Κόσμου Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος, ο οποίος προγραμμάτιζε την παράσταση για παιδιά (και προσφυγόπουλα) «Η ιστορία του γάτου που έμαθε σ’ έναν γλάρο να πετάει» του Λουίς Σεπούλβεδα. «Είναι ένα σοβαρό οικονομικό πλήγμα για όλους τους συντελεστές, και φυσικά όχι μόνο αυτής της παράστασης. Το ίδιο ισχύει για το σύνολο των φεστιβαλικών εκδηλώσεων θεάτρου, χορού και μουσικής. Το καλοκαίρι όπως φαίνεται θα υπάρξουν παραστάσεις μόνο από τους κρατικούς φορείς. Εκεί όμως απασχολείται μετά βίας ένα 5% των ανθρώπων που δουλεύουν σε επαγγέλματα γύρω από τον Πολιτισμό. Ακόμα και το μέτρο των 800 ευρώ (για 2 μήνες), που κανείς δεν ξέρει αν και πόσο θα συνεχιστεί, αφορά ένα μικρό ποσοστό των εργαζομένων στον Πολιτισμό. Τι θα γίνει με τους υπόλοιπους;».

Θεατρικές παραστάσεις μετά το 2021
Μέτρα, όπως για παράδειγμα η διεύρυνση και ένταξη στο έκτακτο επίδομα περισσοτέρων εργαζομένων στον πολιτισμό, το πρόγραμμα έκτακτης ενίσχυσης του σύγχρονου πολιτισμού, ύψους 15 εκατ. ευρώ, η στήριξη των εγγεγραμμένων ΑΜΚΕ Πολιτισμού στο μητρώο των Πολιτιστικών Φορέων του ΥΠΠΟΑ με επιχορήγηση απευθείας από το υπουργείο, ύψους 2,5 εκατ. ευρώ,

αλλά και ο διπλασιασμός της επιχορήγησης σε ελεύθερο θέατρο και χορό, όπως και η δημιουργία Μητρώου Καλλιτεχνών και Δημιουργών προσμετρούνται θετικά. Οπως τονίζουν όμως αρκετοί καλλιτεχνικοί φορείς, οι κινήσεις αυτές δεν επαρκούν μετά τον Αρμαγεδδώνα της Covid-19 που θέτει στον πάγο την πολιτιστική ζωή.

«Κανονικές παραγωγές τον εφετινό θεατρικό χειμώνα δεν μπορούν να γίνουν. Κανονικές θεατρικές παραγωγές θα δείτε από τον Οκτώβριο του 2021» αναφέρει και ο Διονύσης Παναγιωτάκης από τα Αθηναϊκά Θέατρα. «Και εάν τα πράγματα μείνουν όπως είναι σήμερα, από πλευράς μέτρων στήριξης, δεν νομίζω ότι θα υπάρχει ελληνικό θέατρο το 2021».

Ο ίδιος μάλιστα δίνει ένα παράδειγμα. «Οι ιδιώτες παραγωγοί θεάτρου δεν μπορούν να βοηθηθούν με τα μέτρα στήριξης της κυβέρνησης (την επιστρεπτέα προκαταβολή και τα ευνοϊκά δάνεια), γιατί μία εκ των προϋποθέσεων είναι η διατήρηση του αριθμού του προσωπικού που είχαμε τον Μάρτιο του 2020, το οποίο είχε συμβάσεις που θα έληγαν κανονικά στις 12 Απριλίου. Εάν θέλουμε μέτρα στήριξης, είμαστε υποχρεωμένοι να κρατήσουμε αυτό το προσωπικό, και τώρα που δεν έχουμε παραγωγές, αλλά και αργότερα που θα έχουμε παραγωγές, οι οποίες θα παρουσιάζονται σε θέατρα που θα επιτρέπεται να λειτουργούν μόνο με το 40% της χωρητικότητάς τους σε καθίσματα».

Ποιος θα πάρει δάνειο για να πληρώνει ανθρώπινο δυναμικό το οποίο μέχρι τώρα δούλευε περιστασιακά σε διάφορες παραγωγές, όταν λειτουργούν τα θέατρα συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα μέσα στο έτος;