Πώς το ποτό επηρεάζει την υγεία του εντέρου - Εξι τρόποι με τους οποίους η κατανάλωση αλκοόλ επιδρά, βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, στο πεπτικό σύστημα.
Οταν τον περασμένο Φεβρουάριο δημοσιεύσαμε ένα άρθρο σχετικά με τις επιδράσεις του αλκοόλ στο μικροβίωμα του εντέρου, η ανταπόκριση των αναγνωστών ήταν μεγάλη. Κάποιος ανέφερε ότι, όταν σταμάτησε το αλκοόλ, τα πεπτικά του προβλήματα εξαφανίστηκαν. Αλλοι ανέφεραν ότι η μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ συνέβαλε στην ανακούφιση από τον μετεωρισμό, τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου και πολλά άλλα συμπτώματα.
Αυτό δεν μας εκπλήσσει, λέει η δρ Μόργκαν Σέντζισου Σέιν, γαστρεντερολόγος στο Σύστημα Υγείας του Πανεπιστημίου του Μαϊάμι. Κάποιοι μπορεί να αισθανθούν εντερική δυσφορία ακόμη και έπειτα από ένα μόνο ποτό, σημειώνει, ενώ άλλοι μπορεί να μην αντιληφθούν καθόλου τη συσχέτιση. Ωστόσο, το αλκοόλ μπορεί να επηρεάσει αρνητικά το πεπτικό σύστημα, προκαλώντας τόσο βραχυπρόθεσμα συμπτώματα όσο και μακροπρόθεσμους κινδύνους για την υγεία. Ακολουθούν έξι τρόποι με τους οποίους το αλκοόλ μπορεί να επηρεάσει την υγεία του εντέρου.
1. Παλινδρόμηση: Η κατανάλωση αλκοόλ χαλαρώνει τους μυς του σώματος, συμπεριλαμβανομένου του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα, της βαλβίδας που διαχωρίζει το στομάχι από τον οισοφάγο. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε υπερβολική χαλάρωση της βαλβίδας, επιτρέποντας στο γαστρικό οξύ να παλινδρομεί προς τον οισοφάγο, εξηγεί η Σέιν. Αυτό μπορεί να προκαλέσει καούρα, πόνο και άλλα συμπτώματα γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης.
Τα όξινα αλκοολούχα ποτά (όπως το κρασί και ο μηλίτης) και τα ανθρακούχα (όπως η μπίρα και ορισμένα κοκτέιλ) μπορεί να επιδεινώσουν τα συμπτώματα της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης, αναφέρει η δρ Σίνθια Σου, γαστρεντερολόγος και επίκουρη καθηγήτρια Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Σαν Ντιέγκο.
2. Φλεγμονή: Ακόμα και μία νύχτα υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή του βλεννογόνου του στομάχου, με συμπτώματα όπως ναυτία, στομαχικό πόνο ή δυσφορία που μπορεί να διαρκέσουν μία έως δύο ημέρες, αναφέρει η Σέιν. Αυτή η φλεγμονή είναι παροδική και μπορεί να επουλωθεί γρήγορα – όπως ένα έγκαυμα στον ουρανίσκο από καυτό φαγητό, το οποίο υποχωρεί μέσα σε λίγες ημέρες, εξηγεί.
Το αλκοόλ μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο γαστρεντερικής αιμορραγίας. Σε μια μελέτη του 2016, που διεξήχθη σε σχεδόν 50.000 άνδρες στις Ηνωμένες Πολιτείες και διήρκεσε 26 χρόνια, διαπιστώθηκε ότι όσοι κατανάλωναν ένα έως δύο ποτά ημερησίως είχαν 67% υψηλότερη πιθανότητα εμφάνισης σοβαρής γαστρεντερικής αιμορραγίας, κυρίως λόγω ελκών στο στομάχι και στο πρώτο τμήμα του λεπτού εντέρου, σε σύγκριση με όσους δεν έπιναν καθόλου. Ο κίνδυνος ήταν μεγαλύτερος για τους άνδρες που κατανάλωναν τακτικά αλκοόλ, ιδίως αποστάγματα, εκτός των ωρών των γευμάτων.
3. Μετεωρισμός: Οταν καταναλώνουμε αλκοόλ, ένα μικρό μέρος απορροφείται από το στομάχι, ενώ το υπόλοιπο είτε διασπάται είτε απορροφάται από το έντερο. Ομως, αν καταναλώσουμε υπερβολική ποσότητα αλκοόλ σε σύντομο χρονικό διάστημα –πιο γρήγορα από ό,τι μπορεί να το απορροφήσει ο οργανισμός–, θα βρεθεί μεγαλύτερη ποσότητα αλκοόλ από το συνηθισμένο να αναμειγνύεται με τα μικρόβια του εντέρου, εξηγεί η Σου.
Τα όξινα ποτά (όπως το κρασί και ο μηλίτης) και τα ανθρακούχα (μπίρα και ορισμένα κοκτέιλ) μπορεί να επιδεινώσουν συμπτώματα όπως η καούρα και ο πόνος.
Αυτά τα μικρόβια μπορούν να διασπάσουν το αλκοόλ, μια διαδικασία που μπορεί να παράγει αέρια και να προκαλέσει μετεωρισμό, πόνο και αίσθημα πίεσης σε ορισμένους ανθρώπους, σημειώνει η Σέιν.
Η συχνή ή υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ μπορεί επίσης να διαταράξει την ισορροπία στον τύπο και στην ποσότητα των μικροβίων στο έντερο, συμβάλλοντας ενδεχομένως σε χρόνιο μετεωρισμό και δυσφορία, αναφέρει η Σου.
4. Διαταραχές: Το αλκοόλ προσελκύει νερό στο έντερο, κάτι που μπορεί να προκαλέσει χαλαρά κόπρανα, εξηγεί η Σέιν.
Μπορεί επίσης να επηρεάσει τα νεύρα στο τοίχωμα του εντέρου τα οποία ρυθμίζουν την κινητικότητά του, συνήθως επιταχύνοντας τις κινήσεις και συμβάλλοντας στη διάρροια, αναφέρει η δρ Τζιόντζι Σάμπο, καθηγήτρια Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ. Για λόγους που δεν είναι πλήρως κατανοητοί, σημειώνει, το αλκοόλ μπορεί σε ορισμένα άτομα να έχει το αντίθετο αποτέλεσμα – να επιβραδύνει την κινητικότητα του εντέρου και να επιδεινώσει τη δυσκοιλιότητα. Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ μπορεί επίσης να προκαλέσει ή να επιδεινώσει τη δυσανεξία στη λακτόζη, επειδή το αλκοόλ μπορεί να βλάψει τα κύτταρα που παράγουν το ένζυμο που διασπά τα φυσικά σάκχαρα του γάλακτος, λέει ο δρ Αλι Κεσαβαρζιάν, γαστρεντερολόγος και καθηγητής Εσωτερικής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Ρας στο Σικάγο. Αυτό μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα εμφάνισης διάρροιας ή άλλων πεπτικών ενοχλήσεων μετά την κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων, σημειώνει.
5. Διαπερατότητα: Ερευνες δείχνουν ότι ακόμη και ένα μόνο επεισόδιο αυξημένης κατανάλωσης αλκοόλ –δηλαδή τέσσερα ή περισσότερα ποτά μέσα σε περίπου δύο ώρες για τις γυναίκες ή πέντε ή περισσότερα ποτά στο ίδιο χρονικό διάστημα για τους άνδρες– μπορεί να κάνει πιο βλεννώδες ή διαπερατό το εσωτερικό τοίχωμα του εντερικού σωλήνα, λέει η Σάμπο. Αυτό μπορεί να επιτρέψει στις τοξίνες του εντέρου να περάσουν στην κυκλοφορία του αίματος, προκαλώντας φλεγμονή σε όλο το σώμα, σημειώνει.
Σε μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε στο εργαστήριο της Σάμπο, 25 ενήλικοι κατανάλωσαν ποσότητα βότκας (αναμεμειγμένη με χυμό πορτοκάλι – φράουλα) αρκετή ώστε οι συγκεντρώσεις αλκοόλ στο αίμα τους να φτάσουν περίπου στο 0,08, το νόμιμο όριο για οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ στις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι, τριάντα λεπτά μετά την κατανάλωση αλκοόλ, οι συμμετέχοντες είχαν αυξημένα επίπεδα τοξινών του εντέρου και φλεγμονωδών δεικτών στο αίμα τους, σε αντίθεση με την ομάδα ελέγχου που κατανάλωσε μόνο χυμό πορτοκαλιού και δεν παρουσίασε αντίστοιχες αλλαγές.
Η φλεγμονή και η διαπερατότητα του εντέρου δεν προκαλούν άμεσα συμπτώματα, σημειώνει ο Κεσαβαρζιάν. Ωστόσο, η αυξημένη διαπερατότητα του εντερικού τοιχώματος μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης ηπατικής νόσου, καθώς επιτρέπει στις τοξίνες του εντέρου να φθάσουν στο ήπαρ, προκαλώντας του φλεγμονή.
6. Κίνδυνος καρκίνου: Τον Ιανουάριο, ο γενικός χειρουργός των Ηνωμένων Πολιτειών δρ Βίβεκ Μέρθι προειδοποίησε ότι η κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης τουλάχιστον επτά τύπων καρκίνου, όπως του στόματος, του λαιμού, του οισοφάγου, του ήπατος, του παχέος εντέρου και του ορθού. Ακόμη και η μικρή κατανάλωση αλκοόλ, όπως ένα ποτό την ημέρα, μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου μέσω διαφόρων μηχανισμών, εξηγεί ο Κεσαβαρζιάν. Μπορεί να ευνοήσει επιβλαβείς διεργασίες στο σώμα που οδηγούν σε φλεγμονή, σημειώνει, και μπορεί να βλάψει το DNA, τα κύτταρα και τις πρωτεΐνες.