Τι λέει ο καθηγητής Ηλίας Μοσίλαος στο LSE για τις μεταλλάξεις του ιού και τα τελευταία νέα από το μέτωπο των θεραπειών.
Για σοβαρές αντιφάσεις της Ε.Ε. σε ό,τι αφορά το θέμα των εμβολίων κάνει λόγο ο καθηγητής Πολιτικής της Υγείας στο London School of Economics Ηλίας Μόσιαλος σε συνέντευξή του στο «Βήμα».
«Δεν μπορούμε να μιλάμε για παγκόσμια δημόσια αγαθά, αλλά ταυτόχρονα να μην έχουμε σκεφτεί πολλαπλές εναλλακτικές για την επαρκή παραγωγή και τις αλυσίδες διανομής, ώστε να έχουμε επαρκείς ποσότητες των αγαθών παγκόσμια», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Υποστηρίζει ακόμη ότι η κολχικίνη δεν φαίνεται να είναι το φάρμακο – θαύμα, όπως υποστηρίζουν ορισμένοι, ενώ κάνει λόγο για ενθαρρυντικά νέα από ένα άλλο αντιιικό φάρμακο.
Πρέπει να μας ανησυχούν οι μεταλλάξεις και οι νέες παραλλαγές του ιού;
Μας ανησυχεί η Αγγλική παραλλαγή γιατί φαίνεται πως ο ιός γίνεται πιο μολυσματικός κατά 50-70%. Κάποιοι αναφέρθηκαν και σε 30% αυξημένη θνητότητα λόγω της παραλλαγής, αλλά δεν έχει αποδειχθεί. Επειδή τα έως τώρα γνωστοποιημένα στοιχεία όμως βασίστηκαν σε τρεις μελέτες που βασίστηκαν στα ίδια δεδομένα, και υπήρξαν ενστάσεις για το αν τα δεδομένα είναι αντιπροσωπευτικά, η βρετανική κυβέρνηση ζήτησε να γίνει πιο ολοκληρωμένη έρευνα. Θα περιμένουμε την επόμενη ενημέρωση που θα βασίζεται σε υψηλότερο αριθμό κρουσμάτων και πιο ενδελεχείς αναλύσεις.
Κάποιοι μιλούν για πιθανές επαναμόλυνσεις από τις νέες παραλλαγές. Θα μας προστατεύουν τα εμβόλια αν όντως οι νέες παραλλαγές επικρατήσουν όπως λένε;
Τα τρέχοντα εμβόλια σχεδιάστηκαν με βάση το αρχικό γονιδίωμα και τις δομές του ιού, αλλά οι επιστήμονες πιστεύουν ότι θα λειτουργήσουν ενάντια και στις νέες παραλλαγές. Όσον αφορά τις μελέτες που ασχολήθηκαν με το συγκεκριμένο ζήτημα, έχουμε τρεις μικρές αδημοσίευτες εργαστηριακές μελέτες, που όμως εξετάζουν μόνο την ανοσοπροστασία μέσω των αντισωμάτων και όχι εάν η κυτταρική ανοσία κάποιου που μολύνθηκε με τη νέα παραλλαγή θα απενεργοποιούσε τη μόλυνση.
Από την πρώτη ξέρουμε πως Νοτιοαφρικάνοι επιστήμονες χρησιμοποίησαν αίμα από 44 πρώην ασθενείς που είχαν προσβληθεί από την αρχική παραλλαγή κυρίως για να δουν εάν οι πρώην ασθενείς μπορούν να επαναμολυνθούν. Όταν εξετάστηκε το αίμα τους στο εργαστήριο τα αποτελέσματα έδειξαν πως τα αντισώματα στο αίμα των περισσοτέρων δεν αδρανοποιούσαν 100% τη νέα παραλλαγή που κυκλοφορεί στη Ν Αφρική. Άρα ναι θεωρητικά μπορεί και να υπάρξει επαναμόλυνση.
Όσον αφορά το πώς επηρεάζεται το εμβόλιο της Pfizer, ξέρουμε πως ερευνητές των εταιρειών Pfizer/BioNTech εξέτασαν τη δυνατότητα εξουδετέρωσης της αγγλικής παραλλαγής του ιού σε αίματα από 16 εμβολιασμένους με το εμβόλιο της Pfizer και βρήκαν πως θα υπάρχει αντίστοιχη προστασία είτε στην αρχική είτε στην νέα αγγλική παραλλαγή. Περνώντας στο εμβόλιο της Moderna, ερευνητές στα εθνικά ινστιτούτα υγείας στην Αμερική, εξέτασαν το αίμα 8 ασθενών που είχαν λάβει και τις 2 δόσεις του εμβολίου της Moderna.
Τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι η ανοσία από το εμβόλιο προστατεύει από την αγγλική παραλλαγή. Διαπιστώθηκε επίσης προστασία -αν και μικρότερη- για την παραλλαγή της Νότιας Αφρικής. Η BioNTech αλλά και η Moderna δοκιμάζουν επί του παρόντος τον επανασχεδιασμό των εμβολίων, ενώ η δεύτερη μελετά επίσης το εάν μια τρίτη ενισχυτική δόση θα είναι ωφέλιμη. Στην Αγγλία δεν αναμένουν να κάνουν νέες κλινικές δοκιμές για τα επανασχεδιασμένα εμβόλια, καθότι οι αλλαγές θα είναι πολύ μικρές.
Ακούμε αυτές τις ημέρες για την κολχικίνη που εγκρίθηκε ως θεραπεία για εξωνοσοκομειακούς ασθενείς. Συμβαίνει κάτι αντίστοιχο στην Αγγλία;
Η ερευνητική ομάδα που ασχολήθηκε με τη μελέτη της χρήσης της κολχικίνης για 30 ημέρες για εξωνοσοκομειακούς ασθενείς, ανακοίνωσε τα αποτελέσματα της μελέτης σε μια προδημοσίευση. Δυστυχώς η κολχικίνη δεν φαίνεται να είναι το φάρμακο θαύμα όπως υποστηρίχτηκε από κάποιους.
Ας μείνουμε όμως στο μέτωπο των θεραπειών, υπάρχουν άλλα θετικά νέα;
Η κολχικίνη ίσως να προστατεύει κάποια ομάδα ασθενών, αλλά δεν το απέδειξε αυτό η Καναδική μελέτη. Σύντομα, όμως θα έχουμε αποτελέσματα και από τη μεγάλη βρετανική κλινική δοκιμή RECOVERY, η οποία είναι η καλύτερα σχεδιασμένη κλινική δοκιμή. Από εκεί μάθαμε ότι δεν δουλεύουν για παράδειγμα κάποια φάρμακα και θεραπείες – όπως η υδροχλωροκίνη. Επίσης από εκεί μάθαμε για παράδειγμα πως δουλεύει η δεξαμεθαζόνη.
Ταυτόχρονα υπάρχουν κάποια ενθαρρυντικά νέα από ένα άλλο αντιιικό φάρμακο το plitidepsin. Σε μια πρόσφατη δημοσίευση στο περιοδικό Science φάνηκε πως σε σχέση με τη ρεμντεσιβίρη, είναι σχεδόν 28 φορές πιο ισχυρό αντιιικό απέναντι στον κορωνοϊό, ή τουλάχιστον έτσι δείχνουν τα εργαστηριακά αποτελέσματα. Περιμένουμε και από εκεί λοιπόν νεότερα σύντομα.
Όπως ξέρετε υπάρχει αυτή τη στιγμή ένα τεράστιο ζήτημα με τη διανομή των προσυμφωνημένων δόσεων των εμβολίων και στη χώρα μας. Είναι σε πόλεμο η ΕΕ με τις εταιρίες;
Βρισκόμαστε στο σημείο που εκτοξεύονται διάφοροι χαρακτηρισμοί. Αλλά είναι εύκολο να υψώνεις τους τόνους, όμως το επιθυμητό είναι να δίνεις λύσεις. Είναι σαφές πως χρειάζεται απόλυτη διαφάνεια και οι εταιρείες θα έπρεπε να δώσουν τα στοιχεία που τους ζητώνται αναφορικά με τις παραδόσεις εμβολίων.
Αλλά υπάρχουν και κάποιες σοβαρές αντιφάσεις στην τακτική της ΕΕ. Καταρχάς, άργησαν να παραγγείλουν εμβόλια ενώ οι Αμερικάνου είδαν παραγγείλει από τον Ιούλιο. Επίσης, δεν είχαν βάλει σε εφαρμογή κανένα πλάνο για να διασφαλίσουν επαρκείς ποσότητες αν δημιουργούνταν πρόβλημα παραγωγής τους από τις τρεις εταιρίες που προηγούνταν από το καλοκαίρι. Τέλος, έπρεπε ήδη από το προηγούμενο καλοκαίρι να ενθαρρύνουν τις συνέργειες των τριών αυτών εταιρειών με άλλες μεγάλες εταιρείες για να υπάρχει αύξηση της παραγωγής και άρα της διαθεσιμότητας. Δεν μπορούμε να μιλάμε για παγκόσμια δημόσια αγαθά, αλλά ταυτόχρονα να μην έχουμε σκεφτεί πολλαπλές εναλλακτικές για την επαρκή παραγωγή και τις αλυσίδες διανομής, ώστε να έχουμε επαρκείς ποσότητες των αγαθών παγκόσμια.
Μερικοί όμως είπαν ότι δεν θα μπορούσαν άλλες εταιρίες να παράξουν αυτά τα εμβόλια
Δεν μπορούν οι ελληνικές εταιρίες, αλλά θα μπορούσαν πολλές άλλες. Αυτό φαίνεται και από την πρόσφατη συνεργασία Pfizer με Sanofi όπου θα παραχθούν εκατομμύρια εμβόλια της Pfizer. Αλλά αν είχαν ξεκινήσει σε επίπεδο ΕΕ οι διεργασίες αυτές από τον Ιούλιο, τώρα δεν θα είχαμε προβλήματα.
Στην Ευρώπη και χρειαζόμαστε και θέλουμε πολιτικούς με ηγετικές δυνατότητες που να μπορούν να προβλέπουν και να αντιμετωπίζουν σοβαρές καταστάσεις και προβλήματα.