Με αργό και συστηματικό τρόπο τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης, πιστά στη γραμμή της τουρκικής κυβέρνησης, συμμετέχουν στην προσπάθεια της δημιουργίας ενός αφηγήματος εναντίον της Ελλάδας
στοχεύοντας ξεκάθαρα στα νησιά του Αιγαίου.
Κρίσιμη καμπή, στην αλλαγή στάσης των τουρκικών εφημερίδων και των τηλεοπτικών δικτύων, ήταν η επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στις ΗΠΑ. Μέχρι εκείνη την ημέρα υπήρχαν αναφορές στην Ελλάδα, κυρίως όμως για κάποια από τα εξοπλιστικά προγράμματα της χώρας, όπως και για την αυξανόμενη παρουσία των βάσεων των ΗΠΑ, δίχως να γίνονται βασικά θέματα των δελτίων ή πρωτοσέλιδα εφημερίδων.
Οι συναντήσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη στην Ουάσιγκτον, όπως και η ομιλία του στο Κογκρέσο προκάλεσαν στην Αγκυρα ένα ισχυρό σοκ. Η τουρκική εφημερίδα Ηurriyet έφτασε στο σημείο να μετρήσει πόσες φορές χειροκροτήθηκε ο πρωθυπουργός αναφέροντας σε τίτλο «σε ομιλία 42 λεπτών τον χειροκρότησαν 37 φορές».
Αυτό όμως που εξόργισε τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, και αυτόματα οδήγησε και τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης να ασχολούνται με την Ελλάδα, ήταν η αναφορά του κ. Μητσοτάκη στα F-16 τα οποία θέλει να αγοράσει η Τουρκία. «Ο Μητσοτάκης με έμμεσο τρόπο ζήτησε από τις ΗΠΑ να μη δώσουν F-16 στην Τουρκία», έγραψε η εφημερίδα Hurriyet. Aκολούθησε η δήλωση του κ. Ερντογάν με την οποία ανήγγειλε πως κόβει κάθε επαφή με τον πρωθυπουργό. Από εκείνη την ημέρα ξεκίνησε συστηματική προβολή σχετικών ζητημάτων στα πρωτοσέλιδα των τουρκικών εφημερίδων, όπως για την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών, ενώ παράλληλα σε όλα τα ενημερωτικά τηλεοπτικά δίκτυα CNN Turk, Ηaber Turk, Haber Global, Α Haber υπάρχει συστηματική προβολή θεμάτων σχετικά με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και τις αμερικανικές βάσεις. Και εδώ σε βασικό θέμα συζήτησης αναδεικνύεται η στρατιωτικοποίηση των νησιών του Αιγαίου. Η κρατική τηλεόραση TRT Haber μετέδωσε ρεπορτάζ το οποίο υποστήριζε πως τα νησιά θα πρέπει να βρίσκονται υπό καθεστώς αποστρατιωτικοποίησης.
Ενα άλλο γεγονός, το οποίο προκάλεσε ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον των μέσων ενημέρωσης της γειτονικής χώρας, ήταν η επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη σε Ψέριμο, Κω και Αστυπάλαια. Εκεί εντάθηκε η συζήτηση για το καθεστώς των νησιών, για τον τρόπο που παραχωρήθηκαν πριν από 100 ή 70 χρόνια σε Ελλάδα και Ιταλία. Τηλεοπτικά δίκτυα επιχείρησαν να πλησιάσουν την Ψέριμο υποστηρίζοντας πως είναι νησί «αμφισβητούμενης κυριαρχίας».
Προκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση η διαπίστωση ότι οι απαντήσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη ή του Νίκου Δένδια σε όσα έχουν αναφέρει οι Τούρκοι αξιωματούχοι είτε δεν μεταδίδονται καθόλου είτε δημοσιεύονται σε πολύ μικρή έκταση.
Η συνέντευξη του υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου στο πρακτορείο Ανατολή, όπου απείλησε πως η Αγκυρα θα αμφισβητήσει την κυριαρχία των νησιών σε περίπτωση που δεν αποσυρθούν τα στρατεύματα, ανέβασε ακόμα περισσότερο τον τόνο των τουρκικών ΜΜΕ. Ακολούθησαν οι δηλώσεις του κυβερνητικού εταίρου του κ. Ερντογάν, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, ο οποίος ξεκαθάρισε πως διεκδικεί τα Δωδεκάνησα καθώς «η καρδιά τους είναι στραμμένη στην Τουρκία».
Στη βραδινή ζώνη όλων των ενημερωτικών τηλεοπτικών δικτύων υπάρχουν εκπομπές πολιτικών συζητήσεων, οι καλεσμένοι των οποίων τον τελευταίο μήνα πολύ συχνά καταπιάνονται με δύο θέματα: Με την πιθανότητα επέμβασης στη Συρία και το ζήτημα της παρουσίας των ΗΠΑ στην Ελλάδα και την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του Αιγαίου. Με την παρουσίαση χαρτών γίνονται πολύωρες συζητήσεις όπου η Ελλάδα παρουσιάζεται ως «όργανο των ξένων δυνάμεων που θέλουν να πολιορκήσουν την Τουρκία». Γίνονται αναφορές στις Συνθήκες των Σεβρών και της Λωζάννης, καθώς και στο σημερινό στάτους των νησιών.
Πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν πως αυτή η συζήτηση στα τηλεοπτικά πάνελ ωφελεί την τουρκική κυβέρνηση, καθώς αντί να συζητηθούν τα προβλήματα της τουρκικής οικονομίας, του πληθωρισμού που σπάει ρεκόρ των τελευταίων 25 ετών ή της υποτίμησης της λίρας, οι Τούρκοι πολίτες «βομβαρδίζονται» με μια νέα λογική αναθεωρητισμού.
Στα πάνελ των τηλεοπτικών δικτύων καλούνται στρατιωτικοί αναλυτές, απόστρατοι αξιωματικοί των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων και κάποιοι δημοσιογράφοι που ωστόσο εκφράζουν ακραίες θέσεις. Στο CNN Turk πολιτικός αναλυτής πρότεινε «κατάληψη κάποιων νησιών της Ελλάδας», με τον διευθυντή της εφημερίδας Hurriyet Αχμέτ Χακάν να μην παρεμβαίνει. Ο αντιναύαρχος ε.α. του τουρκικού ναυτικού Τζιχάντ Γιαϊτζί δήλωσε πως «η Ψέριμος ανήκει στην Τουρκία». Καθηγητές πανεπιστημίων υπενθυμίζουν το «οθωμανικό παρελθόν των νησιών» και υποστηρίζουν πως «από τη στιγμή που η Ελλάδα παραβίασε τους όρους, τα νησιά πρέπει να επιστραφούν στην Τουρκία που διαδέχθηκε την Οθωμανική Αυτοκρατορία»!
Παραπληροφόρηση
Μπορεί οι θέσεις να ακούγονται ακραίες και εξωπραγματικές, ωστόσο αναλυτές τονίζουν πως οι λαϊκές μάζες που δεν γνωρίζουν τις λεπτομέρειες των ζητημάτων δέχονται μια παραπληροφόρηση από τα σημαντικά μέσα ενημέρωσης για «δεκάδες νησιά που είναι υπό την κατοχή των Ελλήνων» και έτσι δημιουργείται ένα αφήγημα για τις εξελίξεις της επόμενης ημέρας. Εμπειροι καθηγητές τονίζουν πως στο παρελθόν, από τη δεκαετία του ’50, έχουν χτιστεί παρόμοια αφηγήματα, όπως για το Κυπριακό, που έφθασαν έως τις εξελίξεις του 1974, ή και για άλλα ζητήματα που κατέληξαν σε εμπλοκή, όπως των Ιμίων το 1996.
«Η Τουρκία δεν παραιτείται από τα δικαιώματά της»
Η Αγκυρα απειλεί πως θα περάσει στην επόμενη φάση των διεκδικήσεών της για τα ελληνικά νησιά, κι αυτό έγινε με τον πιο επίσημο τρόπο από τον πρόεδρο της χώρας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος δήλωσε πως «η Τουρκία δεν θα παραιτηθεί από τα δικαιώματά της στο Αιγαίο και δεν θα διστάσει να ασκήσει τα δικαιώματα που της δίνουν οι διεθνείς συνθήκες για τη στρατιωτικοποίηση των νησιών, όταν αυτό χρειαστεί». Ο κ. Ερντογάν κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής άσκησης Efes δήλωσε ότι «καλούμε για άλλη μια φορά την Ελλάδα να σταματήσει να στρατιωτικοποιεί τα νησιά, που είναι σε αποστρατιωτικοποιημένο καθεστώς και να ενεργήσει σύμφωνα με τις διεθνείς συνθήκες. Δεν αστειεύομαι, σοβαρά μιλάω».
Σημειώνεται ότι οι δηλώσεις αυτές έγιναν κατά τη διάρκεια άσκησης που προέβλεπε και σενάρια απόβασης σε ακτές. Εμπειροι αναλυτές εστίασαν την προσοχή τους στη δήλωση Ερντογάν για «τα δικαιώματα που δίνουν οι Συνθήκες», εκτιμώντας ότι μπορεί να ερμηνευτεί και ως χρήση του δικαιώματος «αυτοάμυνας» της χώρας. Στην Τουρκία, πολλές φορές έχουν εκφραστεί οι απόψεις πως η στρατιωτικοποίηση των νησιών είναι απειλή.
Πολιτικοί αναλυτές θεωρούν πως οι τελευταίες δηλώσεις του προέδρου της Τουρκίας είναι σε επίπεδο δίχως προηγούμενο σχετικά με το ζήτημα της στρατιωτικοποίησης των νησιών και θεωρούν πως θα ακολουθήσει κλιμάκωση των διεκδικήσεων της Αγκυρας σε κάθε επίπεδο, όχι μόνο σε διπλωματικό. Οπως τονίζουν, αυτό θα συμβεί για λόγους στρατηγικής έτσι ώστε «να αποδειχθεί πως οι ξένες δυνάμεις στις οποίες βασίζεται η Ελλάδα δεν θα σπεύσουν να τη βοηθήσουν», αλλά δεν αποκλείουν και πολλά ακραία σενάρια που θα μπορούσαν να βοηθήσουν τον Ερντογάν στο εσωτερικό πολιτικό μέτωπο.
Αυτά τα σενάρια, λένε έμπειροι πολιτικοί αναλυτές, θα μπορούσαν να εισφέρουν στην αλλαγή του κλίματος και στην ενίσχυση των ποσοστών της κυβερνητικής συμμαχίας ΑKP-ΜΗP.
Κάποιοι υπενθυμίζουν όσα είχαν συμβεί κατά τη διάρκεια της πρωθυπουργικής θητείας της Τανσού Τσιλέρ και τη στάση που είχε τηρήσει το 1996 στο ζήτημα των Ιμίων και για λόγους εσωτερικής πολιτικής. Και σήμερα η κ. Τσιλέρ έχει ξεκινήσει την πολιτική της επανεμφάνιση στην Τουρκία, έχοντας τη στήριξη του κ. Ερντογάν…